wykład o Powstaniu Styczniowym
21 stycznia 2023 r. zorganizowałam wspólnie z Miejską Biblioteką Publiczną, Kołem Secesja i rzeźbiarzem Ryszardem Figatem spotkanie w Filii MBP nr 8. Prelekcja o Powstaniu Styczniowym widzianym oczami uczestników została połączona z Dniem Babci i Dziadka, wypadającymi 21 i 22 stycznia. Opowieść o powstaniu opiera się na informacjach wydobytych z pięciu różnych wspomnień i pamiętników, które ułożyły się w obraz powstania i pobytu powstańców na Syberii, bo większość z nich została skazana. Publiczność dowiedziała się jak powstańcy spali, maszerując czy też jaki był stosunek rosyjskiej ludności do polskich skazańców. Pojawiła się m.in. bardzo ciekawa postać, Kozak, który służył najpierw w wojsku rosyjskim, a potem przeszedł na stronę powstańców.
W tle wykładu pojawiła się prezentacja multimedialna oraz pieśni powstańcze, m. in. „Marsz Żuawów” , „Marsz żołnierzy Langiewicza” i inne. Publiczność mogła zapoznać się z wyjątkową wystawą płaskorzeźb autorstwa Ryszarda Figata, inspirowanych Powstaniem Styczniowym. Zaprezentowany został także strój kobiecy z okresu żałoby narodowej i osobliwa biżuterię z tamtego czasu, a także replika szabli z 1863 roku. Uczestników spotkania czekały także atrakcje w postaci słodkiego poczęstunku, a w osobnej sali przygotowano zabawy i konkursy dla dzieci. Babcie i dziadkowie mogli spokojnie usiąść i posłuchać opowieści, a przybyłymi z nimi wnuczętami zajęły się panie bibliotekarki oraz panie z zespołu w strojach historycznych. Duża frekwencja oraz poproszenie przez bibliotekę i zainteresowane osoby o powtórzenie wydarzenia pozwalają sądzić, ze był to ciekawy sposób na spędzenie tego wyjątkowego dnia.
wykład o Historii mody
24 lutego 2023 r. odbył się w Słupskiej Pomorskiej Bibliotece Pedagogicznej mój wykład i pokaz O henninie, verdugado i wolantach. Z modą przez dzieje, czyli opowieść o strojach, fryzurach, makijażu od czasów starożytnych do początków XX wieku.
A to zaproszenie na wydarzenie:
Dlaczego Egipcjanie malowali oczy? Czy Greczynki nosiły bikini? Do czego służył mężczyznom w XVI w. saczek? Skąd się wzięło słowo czupryna? Czy noszono buty na dwóch obcasach? Na te i inne intrygujące pytania możemy otrzymać odpowiedzi podczas wykładu i prezentacji na temat historii ubioru i zwyczajów z nim związanych na przestrzeni 2 tys. lat. Pasjonująca podróż przez meandry stroju, zmieniającego się zgodnie z duchem czasów ukaże jaki związek miały owe zmiany z polityką międzynarodową, dominacją kolejnych krajów europejskich, kulturą, filozofią, a także literaturą i sztuką. Owa podróż zaskoczy nas w różnorodnych aspektach, zmieni rozumienie wielu słów oraz postrzeganie codziennych części garderoby. Zanurzmy się w opowieść, która przeniesie nas w czas, kiedy kobiety podkreślały strojem swój naturalny wdzięk, nie bały się ozdabiać koronkami, zwiewnym szalem czy urokliwymi perłami. Czas, w którym mężczyźni porywali płeć piękną swoistym charme’ wyrażonym także barwnym, fantazyjnie upiętym na sylwetce strojem. Może warto dać się zainspirować historii i zmienić coś w swoim codziennym wizerunku? Na pewno jednak warto o historii ubioru posłuchać, a także popatrzeć, bowiem oprócz prezentacji multimedialnej zmieniającą się modę z okresu XIX w. zaprezentują panie z Koła Historii Kultury Materialnej XIX w. Secesja.
Pokaz Mody XIX w.
w Związku Nauczycielstwa Polskiego w Słupsku
15 marca 2023 r. Koło gościło w słupskim oddziale ZNP, gdzie zaprezentowaliśmy stroje z okresu 1820-1905 oraz kontusz z XVIII w. Opowiedziałam o zmianach w kroju strojów, jakie następowały i ich przyczynach oraz odniosłam to do przemian politycznych, zwłaszcza na ziemiach polskich. Zaakcentowana została specyfika strojów noszonych przez ziemianki, głownie w wiejskich dworach. Zebraną publiczność, głównie panie, zainteresowały przede wszystkim stroje z ostatniej ćwierci XIX w., które odnosiły do polskiej literatury i sztuki.
Wernisaż Grażyny Galant
8 marca 2023 r. odbył się w słupskim ratuszu wernisaż wyjątkowych w swej kwiatowej aurze prac Grażyny Galant. Pani Grażyna od 2008 r. jest członkiem Klubu Plastyka im. Stefana Morawskiego oraz Stowarzyszenia Obszar Wrażliwości Artystycznej SOWA w Słupsku. Uczestniczy w plenerach malarskich w kraju i za granicą. Koło Secesja zostało poproszone przez Urząd Miejski o przygotowanie oprawy wernisażu, co uczyniliśmy z wielką radością.
wykład o Aleksandrze Fredro
15 kwietnia wykład w Muzeum Pomorza Środkowego połączony z pokazem stroju kontuszowego pt. Awantażowny ułan, absztyfikant, śledziennik, pan na Beńkowej Wiszni. Nie samą „Zemstą” żył Fredro, czyli życiowe przypadki hrabiego Aleksandra. Opowieść o mało znanych wydarzeniach z życia komediopisarza, o jego zaangażowaniu w życie publiczne, kulturalne i gospodarcze Galicji.
Rocznica
Konstytucji 3 Maja
232 lata temu została spisana Konstytucja 3 Maja, czyli Ustawa Rządowa Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Dokument powstał w 1791 r. w toku prac Sejmu Czteroletniego jako ważny głos obywateli dążących do naprawy swojej Ojczyzny . Konstytucja polska była pierwszą w Europie i drugą na świecie po amerykańskiej. Tę ważną rocznicę upamiętniliśmy w Słupsku wspólnym przemarszem przez miasto, a także składaniem wieńców pod pomnikiem Jana Kilińskiego. W obchodach zorganizowanych przez Miejski Komitet Obchodów Świąt Państwowych i Rocznic Historycznych przy Prezydentce Miasta Słupska wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych, stowarzyszeń, służb mundurowych, a także wielu mieszkańców. Prowadzący uroczystość, p. Dariusz Poręba zaprezentował się uroczyście stroju kontuszowym, podobnie jak członek naszego Koła, czytający fragmenty Konstytucji. Oba stroje zostały odtworzone przeze mnie (jeden należy do Koła, drugi do Akademii Pomorskiej). Panowie w strojach z epoki w jakiej powstawała Konstytucja z pewnością dodali wydarzeniu splendoru, a młodzież mogła zobaczyć, jak wyglądali posłowie szlacheccy na Sejmie Czteroletnim.
Festiwal Salwa
Koło Secesja wzięło udział w Festiwalu miejskim w Słupsku – Salwa, który zgromadził ok. 20 tys. odwiedzających. Koło pokazało 2 tańce – polonez i kontredans oraz zaprezentowało warsztaty związane z XIX w.: wiktoriański język roślin, salonowy kod wachlarza, pisanie gęsim piórem z wykorzystaniem języka staropolskiego i XIX-wiecznego oraz „z raptularza prababki” – leczenie ziołami, miodem i olejkami we dworach ziemiańskich w XIX w. Warsztaty cieszyły się na tyle dużym powodzeniem, że przygotowane materiały starczyły na dość krótko.
DZIEŃ NAUKI I SPORTU
UNIWERSYTET POMORSKI
Koło Historii Kultury Materialnej XIX w. Secesja zaprezentowało się na Dniu Nauki i Sportu zorganizowanego po raz drugi przez słupską uczelnię. Włączyliśmy się w to wyjątkowe wydarzenie akademickie z pokazami tańca historycznego i warsztatami związanymi z kulturą materialną XIX w. Panie z Koła poprowadziły warsztat wiktoriańskiego języka roślin, na którym pokazały, z jakich roślin złożyć "mówiący" bukiet, przekazujący informacje i emocje, tak jak to czyniono w epoce, kiedy wyrażanie uczuć wprost w wielu przypadkach nie było możliwe. Podobny szyfr, salonowy kod wachlarza zaprezentowały panie, ucząc, jakie możliwości w przekazywaniu wiadomości podczas balu dawał ten piękny kobiecy rekwizyt. Wszyscy zainteresowani mieli możliwość podjąć naukę pisania gęsim piórem
z wykorzystaniem słownictwa z XIX i XVII wieku, a panie z warsztatu "Z raptularza prababki" opowiedziały
o sposobach leczenia we dworach ziemiańskich w XIX w. I nie tylko opowiedziały, ale także nauczyły sporządzania naparów, leczniczych miodów i maści, a wszystkiego można było próbować, smarować, oraz wcierać naturalne olejki eteryczne! Prezentacja Pań należących do Secesji spotkała się z ciepłym i serdecznym przyjęciem! Pomimo niesprzyjającej aury wszystkie warsztaty oblegane były przez życzliwie zainteresowaną publiczność. Odwiedziły nas także władze Uniwersytetu Pomorskiego, z JM Rektorem dr hab. inż. Zbigniewem Osadowskim, prof. UPom na czele.
122 URODZINY RATUSZA
KHKM Secesja wzięło udział w 122 urodzinach słupskiego ratusza, zapraszając chętnych do sprawdzenia swojej wiedzy dotyczącej historii przedwojennego Stolpu. Niekończąca się kolejka osób chcących zwiedzić ratusz z przewodnikiem i duże zainteresowanie pocztówkami niekiedy nieistniejących już ulic naszego miast sprzed 1939 r. wskazuje na wielką potrzebę pogłębiania wiedzy w tej materii, co słupskich historyków może tylko cieszyć:) Korzystając z bezcennych zbiorów starych pocztówek p. Władysława Piotrowicza i bogatych w zupełnie nieznane fakty z życia miasta książek p. Tomasza Urbaniaka, Koło Secesja przygotowało opowieści o Słupsku z XIX w. Obu autorom serdecznie dziękujemy za ich wspaniałą pracę, tak bardzo ważną dla dzisiejszych mieszkańców miasta, a czytelników zachęcamy do sięgania po publikacje!
Koło Secesja uczestniczyło także w wernisażu nostalgicznej wystawy rzeźb ludowych p. Krzysztofa Grzejszczaka, ukazujących wieś polską, która znika - wykorzystującej dawne przedmioty użytkowe i przechowującej dawne tradycje. Warto przyjść zobaczyć także niektóre z tych przedmiotów, np. rzadki przyrząd do maglowania, które to eksponaty stanowią malownicze tło dla prac artysty - wystawa w ratuszu będzie do obejrzenia na I piętrze ratusza jeszcze przez kilka tygodni.
Wyjątkową chwilą było także otwarcie wystawy zabytkowych przedmiotów związanych z dawnym Stolpem, pochodzących ze zbiorów p. Grzegorza Rataja i p. Tomasza Urbaniaka, a przede wszystkim zobaczenie odrestaurowanego obrazu w sali konferencyjnej, przedstawiającego alegorię nadania praw miastu, autorstwa prof. J. Scheurenberga, wg którego wykonano następnie malowidło ścienne. Obraz zakupił p. Grzegorz Rataj, a Stowarzyszenie Szlachty Wielkopolskiej sfinansowało kosztowną restaurację płótna. Wielki i cenny to prezent dla słupszczan, za który bardzo dziękujemy! P. Tomasz Urbaniak dzielił się z publicznością swoją fenomenalną wiedzą na temat historii Słupska, czyniąc zwiedzanie fascynującą wędrówką w przeszłość. Wystawę wraz z obrazem także można podziwiać w określonym czasie, do czego zachęcamy !
Narodowe Czytanie Kobylnica
2 września odbyło się Narodowe Czytanie w Kobylnicy pod Słupskiem, zorganizowane przez Bibliotekę Publiczną. Udział wzięli Wójt Gminy Kobylnica, członkowie zarządu Gminy Kobylnica, samorządowcy, Dyskusyjny Klub Książki w Kobylnicy, grupa teatralna "Uśmiech Kobylnicy" oraz członkinie Koła Historii Kultury Materialnej XIX w. "Secesja", a także chętna publiczność. Wspólnie wybraliśmy najbardziej bliskie nam fragmenty niezwykłej powieści Elizy Orzeszkowej Nad Niemnem, które odczytywaliśmy w parku, pośród szumu starych drzew, w blasku łagodnego, wrześniowego słońca, oddaleni od rzeczywistości XXI wieku, w zaaranżowanym na salon XIX wieczny jego zakątku. W ten sposób duchowo byliśmy bliżej dzieła pisarki, mogliśmy bardziej wczuć się w atmosferę nadniemeńskiego dworku i jego bohaterów. Nasze skupienie i zadumę podzielała publiczność, śpiewając także z nami XIX wieczne pieśni, które znamy z ekranizacji książki Elizy Orzeszkowej.
Kolej na Słupsk
9 września odbyło się na Moście Grosza w Słupsku wydarzenie "Kolej na Słupsk", do którego współtworzyłam scenariusz oraz przygotowałam stroje dla niemal wszystkich aktorów. Była to impreza plenerowa dotykającą szeregu aspektów historycznych m.in. Powstania Styczniowego, klasyki literackiej („Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej) oraz historii kolejnictwa na Pomorzu. Całość przebiegała w formie parateatralnej z podziałem na sceny i akty oraz role do nich przypisane, z oprawą muzyczną i narracją. Teksty do ról wyjęto m. in. z powieści „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej oraz z publikacji prof. Wojciecha Skóry pt. „Słupsk 1945. Miasto Niemców, Sowietów i Polaków”. Słupszczanie wcielili się w role z powieści Elizy Orzeszkowej oraz związane z historią Pomorza.
Wydarzenie odbyło się w ramach realizacji projektu Miejskiej Biblioteki Publicznej pn. „Kolej na Słupsk”, finansowanego z Muzeum Historii Polski z programu Patriotyzm Jutra.
W ramach projektu Kolej na Słupsk zrealizowałam warsztaty i prelekcje dla młodzieży 31 października, 5 i 17 listopada 2023 r. w Zespole Szkół Technicznych „Drzewniak” w Słupsku na temat podróżowania w XIX w. oraz historii ubioru. W zajęciach wzięła udział młodzież z klas ukierunkowanych na projektowanie stroju.
Wykład o Jadwidze Zamoyskiej
9 listopada wykład w Ratuszu "Zapomniane dziedzictwo XIX wieku - zakłady kórnickie Jadwigi hr. Zamoyskiej i >>Śpiewnik Domowy<< Polaków pod zaborami". Opowieść o niełatwym życiu generałowej Władysławowej Zamoyskiej, pani na Kórniku, oparty na wspomnieniach jej i osób bliskich.
Wykład połączony został z koncertem pieśni XIX wiecznych, do udziału w którym została zaproszona publiczność, otrzymawszy uprzednio teksty pieśni. Eliza Nowak z chórem Starsi Sąsiedzi wykonała liryczne pieśni ze Śpiewnika Domowego S. Moniuszki, po czym porwała publiczność do żywiołowego wspólnego zaśpiewania dwu pięknych polskich pieśni - Laury i Filona oraz Prząśniczek.
Wykład i koncert w Centrum Kultury w Kobylnicy
15 listopada 2023 r. Do dormezy zaprzęgać, kufry i sakwojaże ekspediować, bo państwo w peregrynacyję się udają. Wieczornica w Centrum Kultury w Kobylnicy, zorganizowana jako wykład połączony z koncertem pieśni XIX-wiecznych, w scenografii nawiązującej do podróży dyliżansem i stacjami postojowymi, z autentycznymi kuframi i sakwojażami z epoki. Zostały zaprezentowane także pieśni powstańców z 1863 r. a także pieśni ze Śpiewnika Domowego S. Moniuszki w wykonaniu Elizy Nowak z Zespołem, a publiczność ochoczo włączyła się w śpiewanie. W rolę stangreta wcielił się Wójt Kobylnicy Leszek Kuliński, który staropolskim językiem obwieszczał istotne informacje dla pasażerów.
wykład w ramach Historycznego Czwartku Uniwersytetu Pomorskiego
7 grudnia w ramach Historycznego Czwartku Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku i Galerii Sztuki Współczesnej w Galerii Kameralnej w Słupsku wygłosiłam wykład pt. Sepety pakować, kurhaus obstalować, do wód jedziemy! O reunionach, leczeniu arszenikiem i omnibusie z prysznicem, czyli kuracjusz w nadbałtyckich badach w XIX wieku. Co łączyło niemieckie bady nad Bałtykiem - uzdrowiska cesarskie na wyspie Uznam i naszą Ustkę? Dlaczego wszyscy kuracjusze teoretycznie byli zdrowi, a wszyscy się leczyli? Jak rąbanie drew i palenie papierosów wpływało na leczenie gruźlicy? Co mieściło się w 70 kg standardowego bagażu gościa kurhausu jadącego do "zdrojowiska", jak wtedy mawiano? Jak fenomen kolejnictwa na Pomorzu z czasów wilhelmińskich wpłynął na zmianę architektury w nadmorskich uzdrowiskach? W wykładzie odpowiedziałam na te pytania i nakreśliłam obraz funkcjonowania kuracjusza nad Bałtykiem w uzdrowiskach takich jak m. in. Heiligendamm, Ahlbeck, Zoppot, Heringsdorf w jakże fascynującym okresie XIX w.